Virus mənşəli xroniki hepatitlər hazırda qlobal ictimai səhiyyə problemi olaraq qalmaqdadır. Virus hepatitləri – HBV, HCV, HDV qaraciyər xəstəliklərinin 70 faizini təşkil edir. Əhali arasında hemokontakt virusların yayılması ilə əlaqəli olaraq bu xəstəliklərdən ölənlərin və ona yoluxanların sayının artması problemi daha da aktual edir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının son məlumatlarına görə, dünyada 2 milyard insan hepatit B virusuna yoluxub. Onlardan 400 milyonu xroniki virus daşıyıcısıdır. Planetin əhalisinin təqribən 200 milyondan çoxu hepatit C virusundan əziyyət çəkir. Hər il 1 milyona yaxın insan hepatit virusları ilə bağlı yaranan qaraciyər sirrozundan və ya onun bədxassəli şişləri səbəbindən vəfat edir.
Medpress.az AZƏRTAC-a istinadla bildirir ki, bu barədə Azərbaycan Tibb Universitetinin daxili xəstəliklər kafedrasının assistenti, tibb üzrə fəlsəfə doktoru, həkim-terapevt Avtandil Verdiyev məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, insanlar hepatit B və C viruslarına parenteral, cinsi və perinatal yolla yoluxurlar: “Parenteral üsulla yoluxma infeksiyalaşmış donorlardan hemotransfuziya, transplantasiya, damardaxili narkotiklərdən, o cümlədən yoluxmuş vasitələrdən – cərrahi, manikür, pedikür alətləri, ülgüc, diş fırçası və s. istifadə zamanı baş verir. Perinatal yoluxma üsulunda isə virus doğuş zamanı anadan körpəyə keçir.
Hepatit virusları orqanizmə daxil olduqda digər orqan və sistemləri zədələməklə yanaşı, daha çox qaraciyərə ziyan vurur və kəskin iltihabi prosesə səbəb olur. Bu dövr əksər hallarda əlamətsiz və ya az nəzərəçarpan əlamətlərlə müşahidə olunur və nəticədə infeksiyanın yayılmasına şərait yaranır. Həmin viruslara yoluxanlar adətən yorğunluqdan, halsızlıqdan, ümumi zəiflikdən, yuxunun və iştahanın pozulmasından, əzələ və oynaq ağrılarından, ürəkbulanmadan, bədən hərarətinin yüksəlməsindən, dəri səpkilərindən və s. şikayətlənirlər. Bunlar da ümumi xarakter daşıyır və qaraciyər zədələnməsi üçün spesifik deyil. Xəstələr əksər hallarda bu əlamətlərə əhəmiyyət vermir və həkimə müraciət etmirlər. Nəticədə xəstəlik inkişaf edərək xroniki formaya keçir. Xroniki hepatit uzun müddət davam edən və müəyyən hallarda qaraciyər sirrozu və ya şişi ilə nəticələnən xəstəlikdir. Ona görə də həmin şikayətlər olduqda mütləq həkimə müraciət etmək məsləhət görülür”.
Avtandil Verdiyev bildirib ki, yoluxmanın qarşısını almaq üçün bir sıra tədbirlərə əməl etmək vacibdir. Məişətdə ailə üzvləri hepatit B-yə qarşı peyvənd olunmalı, insanlar infeksiyalaşmış xəstənin qanı yoluxucu olduğu üçün onunla təmasdan çəkinməli, təsadüfi cinsi əlaqədən qaçmalı və ya qoruyucu vasitələrdən istifadə etməlidirlər. Peyvənd aparılmadığı hallarda ailə üzvlərinin ülgüc, manikür, pedikür alətləri, qayçı, diş fırçası kimi məişət əşyalarından fərdi formada istifadə etmələri tövsiyə olunur.
Azərbaycanda virusun yayılmasının ən çox yayılması səbəbi ,dəlləkxanalarda hələ də üz gırmağa içazə verilməsi,diş həkimlərinin sanitar normalarına riayət etməməsi,gadın calonlarında sanitar normalarının nəzarət edilməməsi,xəstəxanalarda şəfgət başçılarına lazımı gedər əlçək verilməməsi,risk qrupunda olan işçilərinin(ş.baçısı,həkimlər,labarantlar)dövlət hesabına peyvənd olunmaması və sair üzündən baş verir
Sizinlə razılaşmaq olar