Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, trans yağlar dünyada hər il təxminən 550 min insanın ürək-damar sistemi xəstəliklərindən ölümünə səbəb olarkən, saysız-hesabsız xəstəliyin da baş vermə şansını artırır. Mütəxəssislər bu yağların zərərli təsirlərindən qorunmaq üçün mümkün qədər az alınması lazım olduğunu məsləhət görürlər.
Medpress.az-ın xarici mediaya istinadən vediyi xəbərə görə, dünyada ilk dəfə olaraq 2003-cü ildə Danimarkanın süni trans yağlardan istifadəyə tamamilə qadağa qoyduğuna diqqəti çəkən mütəxəssislər, Dünya Səhiyyə Təşkilatının, 2023-cü ilə qədər trans yağların qida zəncirindən tamamilə qaldırılması üçün müraciət etməsini də mühüm bir addım kimi qiymətləndirir.
Mütəxəssislər trans yağların bir növ doymamış yağ turşuları olduğunu və təbii yolla yaranan və ya sənaye üsulu ilə istehsal olunan yağlar olaraq iki qrupa ayrıldığını deyiblər.
Mütəxəssislər təbii trans yağların ət və süd məhsulları kimi heyvan əsaslı qidalarda az miqdarda olduğunu, süni olanların isə bitki duru yağlara hidrogen əlavə olunaraq əldə edildiyini, bu yolla da yağın yararlılıq müddəti və təkrar qızdırılmaya qarşı tolerantlığı artırılaraq kommersiya cəlbediciliyi şəklində qatılaşdırıldığını bildirirlər. Gündəlik həyatda işlədilən bir çox məhsulun tərkinimdə süni trans yağları olduğuna diqqət çəkilir.
“Hazır yeyinti məhsulları, unlu məmulatlar, kartof qızartması, toyuq qrili və bəzi kabablar kimi qızarmış qidalarla, mikrodalğalı sobaya verilməyə hazır partlamış qarğıdalı, bəzi biskvit, vafli və unlu məmulatlar, yağ və maye yağlar kimi bəzi supermarket məhsulları yüksək nisbətdə trans yağ ehtiva edir.
Süni trans yağlar qanda pis xolesterin dediyimiz LDL xolesterin və trigliserid səviyyələrini və buna bağlı olaraq da koronar ürək xəstəliyi və enmə riskini artırır. Bundan başqa, ikinci tip diabet, insulin müqaviməti, metabolik sindrom, kilo alma və köklük, döş, mədəaltı vəzi, kolon, prostat kimi bəzi xərçənglər, cinsi funksiya pozğunluqları və nəticəsizlik, erkən doğuş, hamiləlik hipertoniyası, uşaqda görmə və sinir sistemi inkişafında qüsurlar, bəzi sinir sistemi xəstəlikləri və uşaqlarda soyuqdəymə, atopik dermatit, allergik astma, egzema kimi allergik xəstəliklərin riskini də artırır”.
